Full Cổ Học Tinh Hoa (2 Viewers)

[Viet Writer]

Vua Tuyên Vương làm vua cả nước Sở. Chiêu Hề Tuất chỉ là một người bày tôi vua Tuyên Vương. Thế mà người phương bắc ai nghe thấy nói Chiêu Hề Tuất cũng phải kinh sợ. Vua lấy làm lạ một hôm, hỏi quần thần là vì cớ làm sao. Không ai giả nhời nổi. Chỉ có Giang Nhất thưa được rằng:


"Con hổ hay bắt các giống thú để ăn thịt. Một hôm bắt được con hồ. Hồ bảo: "Liệu đó! Chớ có động chạm đến ta mà chết ngay bây giờ. Ta là giời sai xuống, cầm quyền coi hết cả bách thú. Ngươi mà ăn thịt ta, là người trái mệnh giời, hại đến thân ngay lập tức... Không tin, thử để ta đi trước, ngươi theo hầu sau, xem có con thú nào trông thấy ta mà lại không sợ hãi tìm đường trốn cho mau không!" Hổ cho hồ là nói thật, bèn theo hồ đi. Quả nhiên bách thú trông thấy đều sợ mà chạy cả. Hổ vẫn không biết rằng bách thú sợ mình mà chạy, cứ tưởng là sợ hồ. Nay nhà vua nước mạnh, quân nhiều mà vua giao cả quyền thế cho Chiêu Hề Tuất, người phương bắc sợ Hề Tuất, nhưng kỳ thực là sợ vua cũng như bách thú sợ hổ vậy".


CHIẾN QUỐC SÁCH


Lời Bàn
Bài này cũng như bài ngụ ngôn "Lừa đội lốt sư tử' cốt ý nói những kẻ thần hạ mượn quyền thế người trên để hống hách, doạ nạt người ta. Nhưng nếu người ta không biết, thì người ta còn sợ, chứ khi "hổ mà nghĩ ra, lừa mà thò tai", thì chẳng những người ta đem lòng khinh bỉ, mà người ta còn làm cho đê nhục để báo lại.


Chú thích
- Hồ: loài vật rừng bụng thon, tai dài, mõm nhọn, đuôi xù hay bắt gà vịt ăn và có tiếng là con vật tai quái, giảo hoạt. Xưa nay nhiều người dịch hồ là cáo.
- Sở: (xem bài số 9).
- Người phương bắc: chỉ người ở phía bắc nước Sở bấy giờ.
- Quần thần: các quan.
- Bách thú: bách: một trăm, chỉ tất cả các thú vật.
- Mệnh giời: đây là lệnh giời sai xuống làm một việc gì.
- Quyền thế: quyền sức, thần thế, cái đạp được người ta.

 

Advertisement